Van beïnvloeding gesproken: dit artikel verscheen vandaag in HLN:"Dit houden spelers geen drie jaar vol"Huidig competitieformat is tikkende tijdbom voor topclubsDe internationale spelersvakbond sleept FIFA voor de rechter. Wegens: nooit meer een dag zonder voetbal. Dat argument is ook één van de drijfveren achter de competitiehervorming waarover de Pro League vandaag stemt. Vanaf volgend seizoen wordt de kalender zo opgeblazen dat het een kwestie van tijd is voor die ontploft. Of zo denken de topclubs en -spelers er toch over.
Niels VLEMINCKX
"Dus de Belgische competitie begint het eerst aan het seizoen, eindigt het laatst, én er is geen winterstop." Gevolgd door enkele emoji's die zijn onbegrip vertalen. Met die tweet uitte Jan Vertonghen vorige maand zijn ongenoegen over het voetbalseizoen dat voor de deur staat.
2024-2025 wordt druk. Zéér druk. Zoals Vertonghen aanstipt
zal er van een winterstop geen sprake zijn. Voetballers uit de Belgische competitie die hun jaarplanning maken, zien het komende seizoen
welgeteld één week waarop er geen wedstrijden plaatsvinden — tussen 28 december en 6 januari. Ze zullen behalve enkele losse verlofdagen dan wel gewoon moeten doortrainen. Zeker in de wetenschap dat er zelfs op 1 januari inhaalmatchen kunnen ingepland worden.
Roofbouw op het lichaam.De Jupiler Pro League start op 26 juli. Play-off 1 eindigt pas op 25 mei. De barrages vinden zelfs maar plaats op 29 mei.
Geen enkele competitie in Europa eindigt later.Club en Anderlecht grommen
"Het is vooral voor de topclubs een probleem", zegt Sebastien Stassin van spelersvakbond United Athletes. "Ik snap zo'n Jan Vertonghen. De spelers die én Europees spelen én opgeroepen worden door hun nationale ploeg, hebben gewoon geen rust. De rest heeft wel voldoende rustpunten."
"Dit houden de spelers normaal geen drie jaar vol — of toch de internationals van de clubs die Europees spelen niet", klinkt het bij goedgeplaatste bronnen binnen de voetbalbond. Kalendermanager Nils Van Branteghem moet ondertussen niet alleen rekening houden met de fysieke belasting van de topspelers en hun overvolle programma, maar ook met steeds meer wedstrijden die op politiebevel bij daglicht gespeeld moeten worden. Behalve de spelers grommen onder meer Club Brugge en Anderlecht ook. "Ik begrijp het ongenoegen", zegt Van Branteghem, "maar er is op dit moment geen marge om het anders te doen."
Hoe komt het dat de kalender zo propvol zit, terwijl er aan het Belgische format pas gesleuteld wordt vanaf 2025-26? Omdat het
internationale voetballandschap na de zomer wél al evolueert. De
Champions League (en Europa League) vervelt naar een Zwitsers model, met plaats voor acht wedstrijden in de poulefase in plaats van de huidige zes. Daar komen nog eens knock-outwedstrijden bij met heen- en terugwedstrijden.
In de praktijk betekent dat vier extra speeldagen die ingepland moeten worden.Dat is een probleem voor de Belgische kalendermanager. Wedstrijden die de internationale voetbalbonden organiseren, krijgen altijd prioriteit boven de Belgische competitie. Er mogen op die dagen geen wedstrijden plaatsvinden in de Jupiler Pro League of Challenger Pro League. Naast de Champions League organiseert de UEFA nog de Europa League, Conference League, het EK en de kwalificatiereeksen en de Nations League.
Groter WK voor clubs
De FIFA voert evenzeer de druk op de kalender op. Het WK voor clubs vindt volgende zomer plaats tussen 15 juni en 13 juli. Daaraan nemen voortaan liefst 32 clubs deel. Voor de FIFA geldt hetzelfde als de UEFA: elke wedstrijd die zij inplannen, krijgt de prioriteit op de nationale voetbalcompetities.
De wereldvoetbalbond wil naar het voorbeeld van de Champions League miljoenen ophalen via het clubvoetbal, gedreven door de grootste sterren van de grootste clubs.
De internationale spelersvakbond FIFPro is het beu. Eerder dreigde die al "de zaken in eigen handen" te moeten nemen. Vorige week zette ze dat in de praktijk om.
Aan de hand van de Belgische advocaten Jean-Louis Dupont en Martin Hissel trekt zij naar de rechtbank. Via een Brusselse rechter vraagt ze doorverwijzing naar het Europese Hof van Justitie om de overdreven fysieke belasting van voetballers aan te kaarten. Dupont en Hissel zijn niet toevallig ook de advocaten die het monopolie van de UEFA en FIFA al hadden aangeklaagd in de saga over de Super League.
"Het draait enkel om meer matchen en meer geld", zegt FIFPro-voorzitter David Terrier.
Bij FIFA en UEFA verdedigen ze zich door naar het financiële watervalsysteem te wijzen van de voetbalpiramide. Door de extra wedstrijden aan de top van het wereldvoetbal, vloeien er via transfergelden, solidariteitsbijdragen en mediagelden tientallen of zelfs honderden miljoenen extra naar de liga's en lidstaten.
Ademruimte
De steeds drukkere internationale kalender heeft ook zijn weerslag op de Belgische competitie.
De Jupiler Pro League telt ook komend seizoen 40 speeldagen (30 in de reguliere competitie en 10 in de play-offs), ondanks de extra speeldata voor de Europese en internationale competities. De Jupiler Pro League heeft inmiddels geen enkele manoeuvreerruimte meer.
Het verklaart waarom de meeste Belgische (top)clubs vragende partij zijn om het aantal wedstrijden in te krimpen.
De clubs stemmen vandaag over een formule met nog steeds zestien eersteklassers, maar play-off 1 met vier in plaats van zes clubs. Dat maakt 36 wedstrijden en dus iets meer ademruimte. De voorstanders van één grote reguliere competitie met achttien wijzen erop dat daarin slechts 34 speeldagen zijn.
Omgekeerd blijft de vraag of minder wedstrijden — en minder topwedstrijden in play-off 1 — niet voor een devaluatie van het mediacontract zullen zorgen. Dat nieuwe contract gaat in vanaf het seizoen 2025-2026 — gelijktijdig met het nieuwe format dus.
Clowns in het circus
"Elke formule heeft voor- en nadelen", zegt sportmarketingexpert Koen Bauwens. "Wat heb je aan véél wedstrijden als er weinig belangstelling voor is? Voor sponsors is het vooral belangrijk de eyeballs te hebben — die aandacht is er vooral als het spánnend is. In dat opzicht viel er wel iets te zeggen voor de halvering van de punten. Je kan voor of tegen zijn, spannend is het wel. Maar het is dus zeker niet dat meer wedstrijden ook voor meer media-inkomsten zullen zorgen."
Ondertussen verheffen spelers zoals Jan Vertonghen steeds meer hun stem. Zij voelen zich de clowns die het voetbalcircus maar doen draaien. Goedbetaald. Maar tegen welke kost?